Shqipëria po ndërmerr një hap novator në përpjekjet e saj për t’u anëtarësuar në Bashkimin Evropian, duke shfrytëzuar inteligjencën artificiale (IA) për të trajtuar një nga pengesat më të mëdha për anëtarësimin e saj: korrupsionin. Në një vend ku praktikat korruptive kanë qenë prej kohësh të rrënjosura në sistemin politik dhe administrativ, qeveria shqiptare po kthehet drejt teknologjisë për të rritur transparencën, për të përmirësuar efikasitetin dhe për të bindur Brukselin se është serioze në përmbushjen e standardeve të BE-së për sundimin e ligjit.Një mjet i ri në luftën kundër korrupsionitSipas artikullit, Shqipëria ka filluar të eksperimentojë me sisteme të bazuara në inteligjencën artificiale për të zbuluar dhe parandaluar korrupsionin në disa sektorë kyç, duke përfshirë prokurimet publike, administratën publike dhe sistemin gjyqësor. Këto sisteme IA analizojnë sasi të mëdha të dhënash për të identifikuar modele dhe parregullsi që mund të tregojnë aktivitete të dyshimta, si ryshfete, favorizime të paligjshme ose shpërdorime të fondeve publike. Për shembull, në procesin e prokurimeve publike, i cili shpesh ka qenë një fushë e prekshme nga korrupsioni, IA mund të sinjalizojë oferta të dyshimta ose kontrata të dhëna për kompanitë me lidhje politike.Kjo iniciativë vjen në një kohë kur Shqipëria po përpiqet të përparojë negociatat e saj të anëtarësimit në BE, të cilat u hapën zyrtarisht në vitin 2022 pas viteve të vonesave. Korrupsioni dhe mungesa e sundimit të ligjit kanë qenë vazhdimisht pengesat kryesore të identifikuara nga Komisioni Evropian në raportet e tij vjetore për progresin e Shqipërisë. Për të adresuar këto shqetësime, qeveria shqiptare, e udhëhequr nga Kryeministri Edi Rama, po përpiqet të tregojë një angazhim të fortë për reforma përmes mjeteve inovative si IA.
Si funksionon teknologjia
Sistemet e inteligjencës artificiale të përdorura nga Shqipëria mbështeten në algoritme të avancuara dhe mësimin makinerik për të përpunuar të dhëna nga burime të ndryshme, si databazat qeveritare, transaksionet financiare dhe dokumentet publike. Për shembull, në sektorin e drejtësisë, IA mund të analizojë vendimet gjyqësore për të zbuluar mospërputhje ose raste ku gjyqtarët mund të kenë favorizuar palë të caktuara për motive jo të ligjshme.
