Referuar raportimeve të fundit nga Axios, New York Times, Financial Times dhe Reuters, Presidenti rus Vladimir Putin ka paraqitur një kërkesë të fortë për kontrollin e plotë të rajonit të Donbasit në Ukrainën lindore, përfshirë territoret që ushtria ruse nuk i ka pushtuar ende, si pjesë e negociatave për një armëpushim. Kjo kërkesë vjen në kuadër të bisedimeve me Presidentin e SHBA-së, Donald Trump, i cili sipas burimeve ka shprehur mbështetje për planin, duke argumentuar se “Rusia është një fuqi e madhe, ndërsa Ukraina jo”.
Detajet e Kërkesës së Putinit
Sipas Axios, Putin ka kërkuar që Ukraina të tërhiqet plotësisht nga rajonet e Donetskut dhe Luhanskut, dy zonat që përbëjnë Donbasin, si kusht për ndaljen e ofensivës ruse. Kjo përfshin rreth 30% të Donetskut, që aktualisht kontrollohet nga Ukraina, ku forcat ukrainase mbajnë linja të fortifikuara mbrojtëse. Reuters raporton se Rusia kontrollon tashmë 88% të Donbasit, përfshirë pothuajse të gjithë Luhanskun dhe 75% të Donetskut, por Putin insiston për dorëzimin e plotë të këtyre territoreve, duke i konsideruar ato si pjesë të Rusisë pas referendumeve të kontestuara në 2022.
Financial Times ka raportuar se një skenar i tillë, ku Ukraina do të detyrohej të hiqte dorë nga Donbasi, do të konsiderohej si një fitore e madhe për Putinin, por do të dobësonte ndjeshëm pozicionin strategjik të Ukrainës. Sipas analistëve, dorëzimi i Donbasit do të prishë “brezin fortesë” të Ukrainës, një linjë mbrojtëse kyçe që ka penguar avancimin rus për më shumë se një dekadë.
Qëndrimi i Trump dhe Reagimet
New York Times dhe Axios citojnë burime që thonë se Trump ka pranuar propozimin e Putinit për kontrollin e Donbasit, duke e justifikuar me idenë se Rusia, si një “fuqi e madhe”, ka të drejtë të diktojë kushtet ndaj Ukrainës, e cila konsiderohet si një fuqi më e dobët.
Trump raportohet të ketë thënë se një marrëveshje e tillë do të mundësonte një armëpushim dhe do të shmangte një konflikt më të gjerë, por ka shkaktuar shqetësime të mëdha mes aleatëve evropianë dhe ukrainas.
Presidenti ukrainas Volodymyr Zelenskyy ka refuzuar kategorikisht idenë e dorëzimit të Donbasit, duke e quajtur atë një “urë për një ofensivë të re ruse” në të ardhmen. Ai ka theksuar se çdo negociatë pa praninë e Ukrainës është e papranueshme dhe se territoret e okupuara janë pjesë e pandashme e Ukrainës sipas kushtetutës së saj.
Reagimet dhe Pasojat
Analistët e cituar nga Financial Times paralajmërojnë se një marrëveshje e tillë mund të ketë pasoja katastrofike për Ukrainën, duke i dhënë Rusisë një avantazh strategjik dhe ekonomik për shkak të rezervave të mëdha të qymyrit dhe burimeve të tjera në Donbas. New York Times shton se kjo do të dobësonte aftësinë e Ukrainës për të mbrojtur territoret e saj qendrore dhe perëndimore.
Ndërkohë, Reuters raporton se bisedimet mes Trump dhe Putinit, të zhvilluara në Anchorage, Alaska më 15 gusht 2025, nuk kanë arritur ende një marrëveshje përfundimtare, por presioni mbi Ukrainën për të pranuar humbjen e territoreve po rritet. Evropa dhe NATO kanë shprehur shqetësim për pasojat e një marrëveshjeje të tillë, duke argumentuar se ajo mund të legjitimojë agresionin rus dhe të ndryshojë kufijtë me forcë, në kundërshtim me të drejtën ndërkombëtare.
Kërkesa e Putinit për Donbasin dhe mbështetja e raportuar e Trump për këtë plan kanë ndezur një debat të ashpër global. Ndërsa Rusia këmbëngul për njohjen e territoreve të aneksuara, Ukraina dhe aleatët e saj paralajmërojnë për rreziqet afatgjata të një marrëveshjeje të tillë. Situata mbetet e tensionuar, me bisedimet që pritet të vazhdojnë, por pa një zgjidhje të qartë në horizont.
