Nga Fatjon Malaj
Partia, zgjedhja dhe deklarimi i vullnetit janë thelbësore në demokraci. Është shumë e rëndësishme të jesh konstruktiv në kontekstin e asaj që mendon dhe kontribuon në vendin e pozicionin pjesë e së cilës je, si dhe shoqërisë të cilës i përket gjithashtu të ndërtosh drejt çështjet strukturore të cilat kërkojnë kohë dhe vota jote ka ndikim madje në disa raste bëhet përcaktuese. Është e nevojshme ta bëjmë këtë siç duhet, të ngjallim besim, të besojmë në sistemin dhe funksionimin e tij, jo në përpjekjet individuale dhe afatshkurtra. Në këtë kontekst, le të bëjmë një kritikë të përgjithshme ndaj partishmërisë. Në fund, shablloni për demokraci të avancuar, të plotë, reale (virtuale) do të shfaqet spontanisht. Është një fuqi deri diku paradoksale dhe e pashpjegueshme si partizanizmi i cili përthith në mënyrë magnetike e patetike.
Po partizanizmi…! Por deri në çfarë mase? Të jesh anëtar partie, të besosh te demokracia dhe të bësh gjërat e nevojshme duke i kontribuar vendit për të cilin të gjithë shprehin konstatimin se të gjithë po largohen e të tjerët vetëm po presim mundësinë për largim është ndryshe nga të vepruarit, ndoshta edhe pse me hapa të vegjël të ndryshosh sa mundesh këtë plagë kaq vrastare për shoqërinë tonë duke mos qenë në mënyrë të pallogjikshme partizan i bindjeve sepse bindjet në më të shumtën zhgënjejnë le të ikin të gjithë mjafton që partia jonë të jetë në pushtet, le të digjet vendi mjafton që lideri ynë legjendar të rikthehet edhe njëherë.
Prej asaj që na mëson historia, para Luftës së Dytë Botërore, ishte e mundur të ndërtohej dhe të funksiononte një rend që do të mbante pushtetin për një kohë të gjatë dhe të vendosur në Perëndim, me një parti të rreptë. Partizanizmi në Lindjen e Mesme vazhdoi gjatë Luftës së Ftohtë. Me kalimin e kohës, ky partizanizëm shkaktoi shqetësime, u bë shkak i trazirave. Në parti, duhej të angazhoheshin edhe forca të tjera kohezive, si ato me të cilat mund të vihet nën ndikim jeta normale; Këto janë çështje jetike dhe themelore. Nëse theksohen vlera të tilla themelore e të rrënjosura dhe theksohet zhvillimi i vazhdueshëm mbi pushtetin dhe partishmërinë, atëherë do të dëmtohet besimi në demokraci dhe do të mund të afrohet me dyshim në përmbushjen e detyrave në nivel vendi.
Ky është ekuacioni, dhe është shumë i thjeshtë. Megjithatë, partitë në regjimet republikane të tipit të Lindjes së Mesme dhe vendet që flasin për demokraci, nuk e konsiderojnë të gabuar kalimin në partizanizëm me çdo kusht. Arsyeja vjen nga tendenca e tyre për të pohuar besimet e tyre thelbësore. Sepse interesi vetjak individual dhe social plotësohen në të njëjtën kohë. Edhe nëse ka karakter të ndryshëm nga shoqëritë perëndimore, kjo praktikë realizohet me partishmëri. Në shoqëritë perëndimore, nga ana tjetër, kjo çështje zhvillohet me origjinë ideologjike.
Për shembull, që një nënpunës civil të punojë lehtësisht dhe i sigurt, të emërohet lehtësisht, të promovohet më lehtë në një pozicion më të lartë, për përfitime personale; Nëse vazhdon të shihet si një mbështetës i fortë i një partie, të veprojë me OJF-të e saj, qoftë edhe të mblidhet jashtë orarit të punës për të ndarë zhvillimet në vendin e punës me anëtarët e partisë dhe për t’i organizuar të gjitha këto, emri i kësaj situate është e dukshme: Partizanizëm.
Interesi social, nga ana tjetër, mund të shpjegohet me një ideal ose ideologji që i bën thirrje frymës së bazës. Në fakt, nuk ka rëndësi nëse shkruhet qartë apo jo në statutin e partisë, pikëpamjet ideologjike zhvillohen duke i shkrirë ato me domosdoshmëritë e kohës. Le të flasim për Partinë “A” për shembull. Përderisa kjo parti ka një këndvështrim “X”, ndonëse nuk thuhet shprehimisht si e tillë çdo partiak e di në kuadrin e kësaj ideologjie. Nëse synimet e këndvështrimit “X” janë, të gjithë anëtarët e partisë punojnë drejt të njëjtit ideal. Këto synime mund të bazohen në besim ose sekt, ose mund të bazohen në racë ose fis.
Kur kombinohen këto dy çështje, krijohet “politika partiake”. Është një metodë e lehtë. Gjithashtu, teksa ndan interesin poshtë, nëse thuhet “Bëhu me mua, fiton edhe ti”, papritmas shumohen ata që nxitojnë dhe duartrokasin dhe kjo reflektohet në rezultatin e zgjedhjeve. Elementët individual dhe shoqërore të interesit plotësojnë njëri-tjetrin. Për shembull, ndërsa një person që mendon se ka gjetur rrugën për në parajsë i kushton rëndësi kësaj pike, është gjithashtu e mundur që të kujdeset për një trajtim të veçantë për investimet e reja.
Në Perëndim, këto gjëra janë ose mafioze ose plotësisht zyrtare. Në Lindjen e Mesme, dhe veçanërisht në organizatat e bazuara në besim, ajo funksionon mbi bazën e fondacioneve dhe shoqatave; por çështja e ligjshmërisë është e diskutueshme. Edhe pse partitë zyrtare të fondacioneve dhe shoqatave mund të mos jenë të dukshme, ato janë modeste. Njerëzit madje mund të shfajësojnë të papërgjegjshmit. Drejtuesit ecin me para dhe nuk ndihen të detyruar të përgjigjen. Sepse shihet se ndan të njëjtin qëllim me idealet e mëdha të shoqërisë ndaj së cilës do të përgjigjet. Shoqëria e lidhur e toleron situatën me llojin e të menduarit, “Ai shpenzon në përputhje me idealin, jo për përfitimin e tij personal. Nëse partia “A” dëshiron të përdorë këtë pikë që shihet si tolerancë dhe e hapur ndaj abuzimeve, partia mund të vendoset shumë lehtë. Edhe pushteti do të garantojë veten dhe lidershipi do të zhvillohet. Kjo nuk është aspak një terren i përshtatshëm për “demokraci të plotë, të avancuar, të vërtetë” por është Partizanizëm i cili vret të mirën dhe të ardhmen më mënyrë të përditshme.
Sigurisht, demokracia në gjeografitë e tjera nuk duhet të jetë si ideologjitë, organizatat dhe metodat perëndimore, por ka vetëm një çështje; paratë duhet të jenë të përgjegjshme, për këtë parimi i pandryshueshëm në demokraci është transparenca. Transparenca është gjithashtu llogari-dhënie dhe është thelbësore për të drejtat dhe drejtësinë. Ligji nuk është një mjet për një qëllim të caktuar, ai është thelbësor për të gjithë.
