Nga Fatjon Malaj/Në çfarë epoke jemi e po jetojmë?
Ngjarjet e ditëve të fundit në Fier,Durrës,Gllogjan e shumë të tjera të cilat nuk janë mediatizuar por përshpëriten vesh më vesh në të cilat vepra e kryefjala janë inçesti,pedofilia,përndjekja e vrasja janë qartësishtë shenja se jemi në epokën e abuzimit.
Jemi në një periudhë ku dashuria, dija, vlerat shoqërore dhe shpirtërore vriten e shfrytëzohen pa kufij.
Çdo gjë që i përket qenieve njerëzore dhe ka lidhje me njerëzit, abuzohet dhe shfrytëzohet si kurrë më parë në histori.
Në periudhat e kaluara të historisë njerëzore, gratë, fëmijët, familjet, puna, politika, morali, feja janë abuzuar gjithmonë. Por kurrë nuk janë shfrytëzuar deri në abuzim kaq pamëshirshëm sa sot.
Po jetojmë në një kohë abuzimi.
Të gjitha llojet e abuzimeve janë kaq të manipuluara; sa ne nuk shqetësohemi realisht për dhimbjen dhe shkatërrimin e brendshëm të personit që ka pësuar abuzim psikologjik, fizik ose seksual (dhunë). Ne diskutojmë rastet e abuzimit dhe dhunës, në rastin më të mirë, në një nivel shumë sipërfaqësor ose mbi pasojat e tyre. Do të doja të kufizohej me kaq si për thjeshtë dhe vetëm në një fasadë!
Fatkeqësisht, rastet e abuzimit mund të diskutohen mbi baza ideologjike mbasi nuk lemë asgjë pa përfshirë edhe partinë nga njerëz dhe nga pjesë të ndryshme të shoqërisë.
Them fasada sepse; Ndarjet dhe polarizimet e përjetuara tani kanë krijuar fronte dhe njerëz të cilët qëllojnë kundër njëri-tjetrit prej pozicioneve që marrin në analizat në të cilat dënojnë fenomene të tilla. Edhe për një temë të dhimbshme si abuzimi, nuk mund të flasim për të pa e vënë mendjen dhe ndërgjegjen në raft dhe pa përzier “egon”. Kemi humbur respektin dhe intimitetin. Më keq akoma, anët tona të errëta të shtypura u ringjallën dhe ranë në një furi vdekjeprurëse.
Duke parë thashethemet, akuzat dhe lajmet, lëshohen të gjitha impulset tona demonike që feja dhe morali tradicional përpiqen të pengojnë.
Mund të thuhet se një pjesë e konsiderueshme e shoqërisë sonë jeton me orientim hedonizmi (parimi i kënaqësisë). Incidentet e përdhunimeve, inçestit, dhunës ndaj grave, vrasjeve të grave, pedofilisë kanë arritur nivele që kërcënojnë jetën shoqërore i fundit rasti i ndodhur në qytetin e Fierit fatkeqsishtë është vetëm një prej tyre. Duke parë statistikat, shohim se edhe martesa është në prag të shndërrimit në një nga institucionet më të dhunshme.
Në vendin tonë, veçanërisht në dhjetë vitet e fundit, është rritur me ritme të mëdha abuzimi dhe dhuna ndaj të cilave ekspozohen gratë dhe fëmijët. Sa i përket dhunës, shifrat mbeten të zymta. Mënyra se si njerëzit e trajtojnë personin me të cilin jetojnë nuk mund të ndahet nga mjedisi kulturor në të cilin jetojmë. Në këto kohë kur edhe regjimi taleban ndaloi martesat kundër vullnetit të femrave në Afganistan. Nuk është më e vështirë të thuhet se në Shqipëri abuzimi ka zënë një pozicion qëndror në kulturën tonë edhe mungesa e sinqeritetit është forëm abuzimi. Përhapja e abuzimit në nivel të vetëdijshëm dhe në shoqëri ndryshon rrënjësisht të menduarit tonë për marrëdhënien midis dashurisë dhe pushtetit. Rritja e abuzimit seksual bërja e përhapur dhe e dukshme rrit emocionet si frika ose zemërimi që ngurtësojnë dhe largojnë njerëzit. Ajo shkatërron anët tona njerëzore dhe emocionale. Si shoqëri që ka probleme me dashurinë dhe seksualitetin, po bëhemi më problematikë. Diskutojmë dashurinë dhe seksualitetin sikur të jenë të dëmshme për trupin. Në kuptimin e saj më të thellë, dashuria romantike ishte diçka për të cilën ia vlente të vdisje. Në rastin më të keq, abuzimi e bën dashurinë dhe seksin diçka për të cilën ia vlen të vritet. Si çdo rritje e dhunës në shoqëri, dhuna seksuale përfaqëson një kolaps, jo emocione të ndrydhura, dhe përhapja e saj në rritje është një tregues i humbjes graduale të kontrollit. A jemi në “krizë qytetërimi”, e cila është një problem social me origjinë kryesisht kulturore ose psikologjike, apo në një “krizë sociale” e cila tregon një prishje të funksionimit të shoqërisë: e cila nuk arrin të ushqejë varfërinë, nuk arrin të zgjidhë konfliktet ndërgrupore brenda saj, e zhyt vendin në luftë të pafund”, duke kërkuar kështu reforma ekonomike dhe politike por çështë më e rëndësishmja rigjenerim moral.
Por “kriza e qytetërimit ka të bëjë më pak me funksionimin e ekonomisë ose me korrektësinë e rregullimeve shoqërore, sesa me transmetimin e vlerave, pra me supozimet e pathëna, por të rrënjosura thellë mbi të cilat njerëzit bazohen në rregullimin e sjelljes së tyre. Shpesh, kriza sociale shprehet me luftën politike dhe kriza e qytetërimit nga mospërputhja e sjelljes.” “Mospërputhja e sjelljes” është një koncept shumë i përshtatshëm për situatën aktuale të Shqipërisë. Të gjitha vlerat dhe idetë shoqërore, politike dhe shpirtërore që na japin një respekt themelor për njëri-tjetrin duket se na kanë braktisur; më saktë po i braktisim. Ne po shkelim mbi idealet tona të qytetërimit, mësimet tona ideale të shoqërisë. Kemi humbur respektin bazë që duhet të kishim për një qenie tjetër njerëzore. Shqipëria tani është bërë një shoqëri e hapur ndaj dhunës fizike dhe seksuale në të gjitha nivelet. Ne jemi shumë më të gatshëm të ekspozojmë abuzimin dhe dhunën se më parë, dhe jemi dakord se ka shumë më tepër abuzim dhe dhunë reale nga sa duket. Megjithatë, si një shoqëri e pasur me mendime dhe ide, por pa veprim, ne jemi duke parë dhunën dhe abuzimin e vazhdueshëm. Jemi bërë një shoqëri e painteresuar. Me mosinteresim dua të them jo vetëm që nuk shihemi, por nuk jemi të interesuar për njëri-tjetrin, madje besojmë më shumë forcës së mashtrimit se sa të vërtetës. Duhet të jetë një situatë e tmerrshme për një shoqëri që ka një ndryshim mentaliteti që mund të përkufizohet si indiferencë ndaj ekzistencës së tjetrit. Jemi indiferentë të paprecedentë ndaj jetës së njëri-tjetrit, secili prej nesh aq i gatshëm për ta parë tjetrin si pronë apo të drejtën tonë natyrore. Shkelja e të drejtave të tjetrit është bërë pjesë e ajrit të ndotur që thithim vazhdimisht. Duke qenë se kjo ndotje e ajrit tashmë ka zëvendësuar të natyrshmen, të gjitha shkeljet e të drejtave dhe paligjshmëria po bëhen gjithnjë e më të zakonshme. Ne kemi një aftësi shumë të lartë për të shkatërruar njëri-tjetrin në përmbushjen e pothuajse të gjitha dëshirave tona, nga dëshirat tona seksuale deri te të pasurit iPhone të dikujt tjetër. Epoka kur e mira jonë e përbashkët dhe e keqja jonë e përbashkët kanë ikur. Të gjithë kemi mendime për të mirën, të drejtën, të bukurën. Nuk kemi nevojë të debatojmë se nga erdhi. Secili prej nesh ka një histori, përvojë dhe zakone të ndryshme. Edhe pse vinim nga pika shumë të ndryshme, kishim gjithmonë të mirën e përbashkët dhe të keqen e përbashkët. Megjithatë, ne po jetojmë në një periudhë ku e mira jonë e përbashkët dhe e keqja jonë e përbashkët po zhduken. Po, Shqipëria më shumë se kurrë po përjeton një “mospërputhje sjelljeje”. Shqipëria thellë-thellë nuk po përjeton as krizë ekonomike e as sociale, shoqëria shqiptare ndodhet në prag të një “krize civilizimi”. Kemi humbur respektin dhe sinqeritetin për ekzistencën e tjetri.
